Birçok aile için beraberce yemek yenilmesi, aile bireylerinin farklı ve yoğun programlarından dolayı mümkün olmayabilir. Ancak okul, iş hayatı ve diğer aktiviteler arasında aynı sofrayı paylaşmadan tüketilen öğünler, aile içi sosyal birliği olumsuz yönde etkileyebileceği için bilinçli olunmalıdır. Özellikle çocukları olumsuz yönde etkileyen bu durum, yemek alanlarının çocuklarla düzenli olarak paylaşılmaması halinde onları televizyon ya da tablet gibi ekranlara bakarak yemek yeme alışkanlığına itebilir. Sofraya tüm ailenin birlikte oturması oldukça önemlidir ve günlük ihtiyaçlar içerisinde değerlendirilmesi gereken bir durumdur.
Aile İle Yemek, Pek Çok Beceriyi Geliştirebilir
Tüm aile bireylerinin bir araya toplanıp beraberce masada yemek yemesi her zaman mümkün olmayabilir. Ancak yapılan çeşitli çalışmalar, aile bireylerinin yemek masasına haftada en az 3 kez olacak şekilde birlikte oturmalarının aile içi etkileşimi pozitif yönde etkilediğini göstermektedir.[1] Aynı zamanda birlikte yemek yenilen sofralarda çocuklar aile bireylerinden sofra adabı, iletişim, paylaşma ve çeşitli nesnelerle etkileşim konusunda eğitim alabilir.
Çocukların yalnız beslendiği senaryolarda ise tablet ya da televizyonla daha uzun süre vakit geçirme problemi gözlenebilir. Bu durumda çocuk, tabaktaki porsiyonun büyüklüğünü ya da küçüklüğünü anlayamayabilir. Tabağına bakmadan sadece ekranı izleyerek yemeğini tüketen çocuk, normalde yiyeceğinden daha fazla gıda tüketebileceği için dikkatli olunmalıdır.
Televizyon izlerken veya masa başında tabağın gözlemlenerek öğünlerin tüketilmediği durumlarda, metabolizma hızının daha yavaş olabileceğine dair çalışmalar mevcuttur.[2] Metabolizma hızının yavaşlaması ise besinlerin sindiriminin güçleşmesi ile sonuçlanabilir. Aşırı beslenme ve metabolizma hızının yavaşlaması, zaman içerisinde obezite ile sonuçlanabilecek bir durumdur.
Ebeveynlerin Doğru Yeme Alışkanlığı İçin İyi Bir Rol Model Olması Gerekir
Anne ve babalar çocukları ile birlikte yemek masasında yemek yemelidir. Çocukların bu esnada doğru beslenme davranışları hakkında fikir sahibi olmaları, dışarıda yenilen öğünlerin de daha keyifli geçmesini sağlayabilir. Bunun yanı sıra, öğünlerin aile ile birlikte yenmesinin daha doğru olduğu düşüncesinin çocuklara henüz küçük yaştayken aşılanması daha uygundur. Böylece çocuk, bu fikirle büyüyecek ve bu rutine daha hızlı adapte olacaktır.
Bununla birlikte masa başında yemek yenmesi, yemek sırasında sadece öğüne odaklanılmasını sağlayarak yemekten alınan keyfi artırır ve damak zevkinin gelişimine katkıda bulunur. Ancak farklı bir işle uğraşırken ya da televizyon izlerken tüketilen öğünlerde dikkatin başka bir noktada olması, normalde tüketilecek besin miktarının üzerinde yemek yenmesi ile sonuçlanabilir. Ailesi ile birlikte masa başında yemek yiyen çocukların tükettiği besin çeşitliliği daha fazla olabilir ve dolayısıyla bu çocuklarda yemek konusunda seçiciliğe daha az rastlanabilir.
Aile ile birlikte yemek masasında tüketilen her öğün beslenme ile ilgili doğru davranışların çocuklara aktarılması için birer fırsattır. Yemek öncesinde el ve yüz temizliğinin yapılması, yemeğe başlamadan önce herkesin sofraya oturmasının beklenmesi, yiyeceklerin ağız kapalı çiğnenmesi, ağızda yemek varken konuşulmaması, kibarlık ve peçete kullanımı gibi sofra adabı hususlarında çocukların yalnız başlarına yemek yerken bilgi edinmesi pek mümkün değildir.
Yemeğin nerede yenileceğini öğretmek, yemek alanlarını çocuklarla paylaşmak ve sofraya birlikte oturmak, doğru beslenme alışkanlıklarının gelişimi için oldukça önemlidir. Birlikte masa başında yenen yemekler, çocuğun sosyal hayatta kendine güvenmesini sağlar. Telefon, televizyon ya da tablet gibi elektronik eşyaların yemek masasına getirilmemesi, doğru yemek yeme alışkanlıklarının kazanımı açısından atılabilecek bir diğer önemli adımdır. Bu noktada çocuk, masa başında aile bireyleri ile sohbet etmeye yönlendirilebilir, yemek öncesinde ve sonrasında sofranın kurulmasına ve toplanmasına yardımcı olarak yardımlaşma ve empati becerilerini geliştirebilir.
Kaynakça:
[1] https://healthy-kids.com.au/parents/developing-positive-eating-behaviours/family-meals/
[2] https://parenting.firstcry.com/articles/is-watching-tv-while-eating-harming-you-and-your-kids/
https://www.healthlinkbc.ca/healthy-eating/eating-together
https://www.fcconline.org/blog/the-importance-of-family-mealtime/
https://www.verywellfamily.com/teaching-kids-good-table-manners-620306