Gıda Hijyeni Nasıl Sağlanır?

Sağlığa zarar verecek ortamlardan korunmak için yapılan uygulamalar ve alınan temizlik önlemlerinin tümü, hijyen olarak tanımlanır. Gıda hijyeni ise besinlerin insan sağlığına zarar verecek hiçbir madde içermemesi, bir başka deyişle güvenilir, temiz ve kaliteli olma hali olarak tanımlanabilir. Yemek pişirmek için gıdaların hijyen koşullarına uygun biçimde hazırlanması gerekir. Gıdaların satın alınmasından son kullanımına kadar gıda hijyeninin korunması için gerekli önlemlerin alınması, gıda kaynaklı hastalıkların bulaşma riskini en aza indirir.

Gıdada Hijyen Koşulları Nasıl Sağlanır?

Gıdada hijyen koşulları, gıdanın üretiminden depolanmasına ve tüketicinin pişirerek sofraya getirmesine kadar uygulanması gereken önemli kurallardan oluşur. Gıdaların satın alınmasından son kullanımına kadar gıda hijyeninin korunması için alınması gereken önlemler şunlardır:

Gıda Alışverişi Yaparken Dikkat Edilmesi Gereken Hijyen Kuralları

Tüketicilerin gıda hijyeni konusunda atması gereken ilk adım, besinleri satın alırken hijyenik kurallara uygun olup olmadıklarına dikkat etmeleridir. Gıda alışverişi yaparken aşağıdaki önerileri göz önünde bulundurmalısınız:

Ürün içeriği ve son kullanım bilgilerinin yer aldığı, ambalajlı gıdaları tercih etmelisiniz.
Ambalajı yırtık ya da bozuk besinleri satın almaktan kaçınmalısınız. Örneğin ambalajın bombeleşmesi veya üzerindeki yazıların görünmeyecek kadar hasar görmesi ürünün satın alınmaması gerektiğinin önemli bir kanıtıdır.
Alışveriş yaptığınız merkezde, besinlerin muhafaza koşullarına uygun şekilde depolanıp depolanmadığını kontrol etmelisiniz.
Kaynağı belli olmayan, açıkta satılan ürünler satın alınmamalıdır. Özellikle süt, yoğurt, peynir, yumurta ile et ve et ürünlerini veteriner kontrolünden geçmiş işletmelerden satın almaya özen göstermelisiniz.

Mutfakta Gıda Hijyen Koşulları

Gıda hijyeninin sağlanmasında mutfak temizliğinin önemi büyüktür. Yemek hazırlığı sırasında aşağıdaki önlemleri alarak mutfak hijyenini sağlayabilir ve gıda zehirlenmesi riskinin en aza inmesine yardımcı olabilirsiniz:

Satın aldığınız gıdaları uygun şekilde depolamak ve yemek hazırlığı yapmak için mutfağa girer girmez öncelikle ellerinizi yıkamalısınız. Ellerinizi sabun ve ılık su ile en az 20 saniye doğru el yıkama tekniklerini kullanarak temizlemelisiniz.
Meyve ve sebzeleri soymadan önce bol su ile yıkamalı, kuruduktan sonra buzdolabına yerleştirmelisiniz.
Çiğ et, kümes hayvanları, balık ve yumurtaları yıkamadan buzdolabında muhafaza etmelisiniz.
Yemek hazırlığının yapıldığı tüm tezgâh ve masa gibi alanları ılık sabunlu su ile temizlemelisiniz. Mutfağın düzenli olarak genel temizliğini yapmaya dikkat etmelisiniz.

Yemek Hazırlığı Sırasında Dikkat Edilmesi Gereken Hijyen Kuralları

Yemek hazırlığı sırasında dikkat edilmesi gereken en önemli nokta çapraz bulaşma riskini en aza düşürmektir. Çapraz bulaşma, bakteri ya da virüslerin bulaştığı bir alandan, bulaşmanın olmadığı bir alana transfer olması şeklinde açıklanabilir. Çapraz bulaşma olasılığını azaltmak için aşağıdakilere dikkat etmelisiniz:

Çiğ et için her zaman ayrı bir kesme tahtası kullanın. Bu kesme tahtalarını, tasarımında kullanılan materyal ne olursa olsun, düzenli olarak dezenfekte edin.
Kırmızı et, beyaz et ya da balıkların fazla sularını kâğıt havlu kullanarak silin ve kullandıktan hemen sonra çöpe atın. Çiğ et hazırlığından sonra tezgâhları temizlerken kullandığınız bezleri ılık sabunlu su ile temizleyin ve çamaşır suyunda dezenfekte edin. Temizliği tamamlanmayan bezleri yeniden kullanmayın.
Başta çiğ et ve kümes hayvanları olmak üzere içinde çiğ gıda bulunan herhangi bir kabı veya kâseyi, temizleyip dezenfekte edene kadar tekrar kullanmayın.
Konserve ürünlerin kapaklarını açmadan önce dış kısımlarını yıkayın ve her kullanımdan sonra konserve açacağını da temizleyin.
Pişmiş yiyecekler ile çiğ yiyecekleri aynı tezgâhta hazırlamayın. Pişirdiğiniz yemeklerin kesme tahtasına veya çiğ et, kümes hayvanları, deniz ürünleri veya yumurtalar için kullanılan bir yüzeye temas etmesinden sakının.
Çiğ et hazırlığı için kullandığınız tabak, bıçak ve kesme tahtasını başka besin çeşitleri için kullanmayın. Bu malzemeleri her kullanımdan sonra sıcak, sabunlu suyla veya bulaşık makinesinde temizleyin.

Yemek Pişirme Sırasında Dikkat Edilmesi Gereken Hijyen Kuralları

Yemek pişirme sırasında aşağıdaki noktalara dikkat ederek bakteri üremesi riskini ortadan kaldırabilirsiniz:

Dondurulmuş gıdaları kapalı paket içinde buzdolabının alt gözlerinde çözdürün. Dondurulmuş besinleri asla mutfak tezgâhında ve oda sıcaklığında çözülmeye bırakmayın. Besinin dış katmanları iç kısmından önce ısınır ve bu durum bakteri üremesi için elverişli bir ortam yaratır.
Fırında, ocakta veya ızgarada pişirilen yiyeceklerin mikropları öldürecek kadar yüksek bir sıcaklığa ulaştığından emin olmak için bir gıda termometresi kullanın.
Meyve ve sebzeleri hazırlamadan, pişirmeden veya yemeden önce akan suda yıkayın. Sabun veya özel temizleyici ürünler kullanmanıza gerek yoktur.
Sıcak yiyecekleri sıcakken servis edin veya hazırlandıktan sonraki iki saat içinde buzdolabına veya derin dondurucuya koyun.
Doğranmış meyve ve sebzeler de dâhil olmak üzere yiyecekleri asla iki saatten fazla dışarıda bırakmayın.