Çocuklarda Paylaşma Alışkanlıkları
Çocukların doğru ve düzenli aralıklarla beslenme ihtiyaçları her anne-baba tarafından titizlikle yerine getirilmeye çalışılır; ancak çocuklara sahip olduğu yiyeceği, ihtiyacı olan arkadaşlarıyla paylaşma, vicdanlı ve yardımsever olma yetisinin de anne ve babaları başta olmak üzere her yaş aralığında farklı rol model olarak görülen kişilerce (öğretmen, bakıcı, akraba vb.) öğretilmesi, gösterilmesi ve hayatlarına adapte edilmesi sağlanmalıdır.
Paylaşmak Niçin Önemlidir?
Çocukların paylaşmayı öğrenmeleri gerekir, böylece arkadaş edinebilir ve arkadaşlarını koruyabilir, arkadaşlarıyla iş birliği içinde oynayabilir ve hayatlarının farklı dönemlerinde karşılaştıkları birtakım hayal kırıklıklarıyla baş edebilirler. Paylaşmak, çocuklara uzlaşmayı ve adaleti öğretir. Eğer arkadaşları ile birtakım imkânlarını paylaşırlarsa, zamanı geldiğinde arkadaşlarından da yardım alabileceklerini öğrenirler. Paylaşmak, çevremizdeki insanlarla iyi geçinmenin önemli bir parçasıdır, bu nedenle oyun çocukluğu döneminde, özellikle de çocuklar kreş veya anaokuluna gitmeye başladığında daha da önemli hale gelir.
Paylaşmanın farklı türleri vardır: Oyuncağını oynaması için başka bir çocuğa vermek, beslenme çantasındaki yiyeceğinden bir kısmını arkadaşlarına ayırmak veya bir çocuğu oyuna davet etmek gibi... Ancak özellikle beslenme konusunda çocukların paylaşmaya ve yardımlaşmaya özendirilmesi, ileride daha vicdanlı, saygılı, alçakgönüllü ve empati kurmayı bilen çocuklar yetişmesine yardımcı olacaktır.
Yiyecek Hazırlamak ve Paylaşmak Çocuklar İçin Neden İyidir?
Aileniz veya arkadaşlarınız için bir yemek, atıştırmalık veya içecek hazırlamak, çocuğunuzun paylaşmayı öğrenmesi için eğlenceli bir yoldur. Yiyecekleri paylaşmak, çocuğunuzun uzlaşmayı ve müzakere etmeyi öğrenmesine de yardımcı olur. Örneğin, çocuğunuz yemeğinin bir kısmını arkadaşlarına verirse, istediği şeylerden de alabileceğini öğrenir.
Paylaşmayı öğrenmek, arkadaş edinmek ve diğer çocuklarla iyi oynamak için önemlidir. Ancak çocukların paylaşmayı öğrenmeleri özellikle ilk başlarda zor olabilir. Çocuğunuzun bol bol uygulamaya ve cesaretlendirilmeye ihtiyacı olacaktır. Bu durumda;
· Çocuğunuz ile paylaşmanın kendisi ve çevresindeki insanlar için neden iyi bir fikir olduğu hakkında konuşun.
· Çevresindeki insanlarda rastladığı iyi ve faydalı paylaşımlara dikkat çekmesini sağlayın.
· Çocuğunuzun yiyeceğini paylaşmaya çalıştığını gördüğünüzde, çocuğunuza bol bol övgü ve ilgi gösterin.
Farklı Yaşlardaki Çocuklar İçin Yemek Paylaşma Etkinliklerinin Uyarlanması
Küçük çocuklar için yemek içeriklerinin çok basit tutulması gerekir, böylece erken yaşlarda dahi yemek hazırlamaya ve yemeklerini paylaşmaya istekli olabilirler. Paylaşmayı öğrenme aşamasındaki çocuklar, yemek yapımında aktif rol oynadıkları için yemeğin kendilerine ait olduğunu düşünebilirler. Bu durumda kendisine, hazırladığı yemeği paylaşması gerektiğini nazik bir dille hatırlatabilirsiniz.
Paylaşmayı öğretmek için çocuğu zorlamak, baştan kaybetmektir. Elindeki yiyeceği zorla almak, beslenmesini sınırlamak, tehdit etmek, ceza vermek gibi yöntemler, sadece çocuğun paylaşmaya olan öfkesini artırır. Küçük yaşlarda paylaşma davranışını öğretmede ilk adım, kontrolün onda olduğunu kendisine hissettirmektir. Seçim yapma ve karar verme hakkına sahip olan çocuk, paylaşmaktan da keyif almaya başlayacaktır.
Ergenlik dönemine giren veya girmek üzere olan büyük yaştaki çocuklar ise daha uzun süre konsantre olabilir ve daha iyi el-göz koordinasyonuna sahiptir. Bu nedenle daha karmaşık tarifleri yönetebilir ve akşam yemeği hazırlamanızda size yardımcı olabilir.
Çocuklarla Yemek Hazırlama ve Paylaşmayı Öğretme Teknikleri
Çocuklara küçük yaşlardan itibaren paylaşma alışkanlıklarını kazandırmada yardımcı olabilecek bazı teknikler vardır. Bu teknikler doğru bir şekilde uygulandığında çocuklar paylaşma ve yardımlaşma konularında daha istekli olacaklardır. Bu tekniklere kısaca değinecek olursak;
· Çocuğunuzu arkadaşlarınıza veya ailenize yemek hazırlamak için yiyecek seçimine dahil edin.
· Çocuğunuzla birlikte yemek veya atıştırmalık hazırlayın. Çocuğunuza yemeğin paylaşmak için yapıldığını hatırlatın. Örneğin; yapılacak olan yemeğin masadaki herkese yetecek kadar yapılması konusunda çocuğunuzun beyin fırtınası yapmasını sağlayın.
· Çocuğunuzdan insanları saymasını isteyin ve yemeğini tabaklara veya kâselere ayırmasına yardımcı olun. Masada servis yapıyorsanız, çocuğunuza aile kurallarınızı hatırlatın.
· Atıştırmalıklar veya kek, kurabiye gibi yiyecekler için çocuğunuzu etrafta dolaşmaya ve yiyecekleri insanlara sunmaya davet edin.
· Çocuğunuzu adalet hakkında düşünmeye teşvik edin. Örneğin; sınırlı sayıda porsiyondaki yiyeceği diğer arkadaşlarıyla eşit bir şekilde bölüşmesi konusunda kendisine telkinde bulunun.
