Buzdolabında Saklama Koşulları
Yiyecekleri Daha Doğru Nasıl Saklarız?
Bu yazımızda gıda israfını önleme konusunda en önemli adımlardan biri olan saklama koşullarından bahsedeceğiz. Her gıdanın, üretilmesi nasıl farklıysa saklama koşulları da aynı şekilde farklılık göstermektedir. Bir gıdayı aldığımızda doğru şekilde muhafaza edemezsek o gıdanın ömrünü azaltır hatta israf etmek durumunda kalabiliriz.
Her gıda buzdolabında saklanır mı?
Buzdolabı pek çok gıdanın ömrünü uzatmak için uzun yıllardır kullandığımız bir araç. Ancak bazı gıdaların daha çabuk bozulmasına, bayatlamasına neden olmaktadır.
Buzdolabında saklamamamız gereken yiyeceklerden bazıları; patates, sarımsak, soğan, muz, ekmek. Bu yiyecekleri kuru, serin ve direkt güneş ışığı almayan dolaplarda saklayabiliriz.
Etilen; sebze ve meyvelerin doğasında bulunan büyüme hormonudur. (1)
Uluslararası Bitki Büyüme Maddeleri Derneği; tüm damarlı bitkilerde etilen üretildiğini söylemektedir.
Etilen; gaz halinde salınan bir hormon olduğu için sadece içerisinde bulunduğu meyve ve sebzeyi değil, komşu meyve ya da sebzeyi de etkiler.
Muz, domates, elma gibi etilenden zengin meyveleri saklarken olgunlaşmasını istemediğimiz meyvelerden ayırmayı unutmayalım.
Peki buzdolabında saklayabileceğimiz yiyeceklerin düzeni nasıl olmalı?
Öncelikli olarak dolabımızın temiz ve soğutucu kısmının +4 derece olmasına dikkat etmeliyiz. (2)
Her buzdolabının iç dizaynı teknolojisine göre birbirinden farklıdır; ancak ortalama bir buzdolabının alt kısmında çekmeceler bulunur. Bu çekmecelerde sebze ve meyvelerimizi rahatlıkla saklayabiliriz. Yeni aldıklarımızı en altlara, daha önce aldığımız sebzeleri de üst kısımlara yerleştirmeyi unutmayalım.
Çekmecelerin hemen üstündeki rafta (soğuk olan kısımda) et ve tavuk gibi ürünleri kapalı kaplarda saklamak daha doğru olacaktır. Orta ve üst raflarda pişmiş yemekler, meyve suları, süt, peynir, yoğurt gibi süt ürünleri saklanabilir. Dolabının kapağında ise yağlar, tüketilmeye hazır yiyecekler, ketçap ve mayonez gibi soslar, reçeller ve sütler saklanabilir. (2,3)
Dolap kapağı açılıp kapandığı için ısı değişimi daha fazla olur. Bu nedenle yumurtaları kapalı bir kabın içerisinde üst-orta rafta saklamak daha uygundur. Yine de kapak kısmında muhafaza edilmek isteniyorsa yumurtadaki mikroorganizmaların dolaptaki diğer besinlere bulaşmaması için kapalı yumurtalıklar tercih edilmelidir. (2)
Pişirilmiş ve arta kalan yiyecekleri buzdolabında saklamak konusunda ise daha dikkatli olmalıyız. Sıcak olarak buzdolabına koyduğumuz yiyecekler, dolap ısısını olumsuz etkileyecektir. Bu nedenle sıcak gıdaları, oda ısısına ulaştıklarında dolaba yerleştirmeliyiz. Ancak oda sıcaklığına getirirken 2 saati aşmamaya özen göstermeliyiz. Çünkü bir süre sonra bakteriler üremeye başlayacaktır. Pişmiş yiyeceklerimizi buzdolabında 3-4 gün kontrollü şekilde saklayabiliriz.
Derin dondurucu kısmı da yiyecekleri daha uzun süreli muhafaza etmek için çok önemlidir. Öncelikle dondurucumuzun -18 derece ve altında olmasına dikkat edelim. (2,3) Yiyeceklerimizi muhafaza ederken uygun kaplarda donduralım. Çözdürme işlemi en ideal olarak 1 gece buzdolabında çözdürmektir. Mikrodalga alternatifi de uygun olacaktır. Çözdürülmüş bir gıdayı asla tekrar dondurmayalım. Ancak pişirdikten sonra tekrar dondurabilirsiniz.
Dondurucuda en uzun süre saklanabilen gıdalar sebzelerdir, süreleri ortalama 1 yıldır.
Eğer fabrika sistemlerinde dondurulmuş yani dondurulmuş olarak alınmış tavuk ürünleri (çiğ ürünler) 1 sene raf ömrüne sahiptir.
Ancak taze aldığımız ürünleri kendimiz donduracaksak bu saklama süresi; ürünün kaçıncı gününde dondurduğumuz, nasıl dondurduğumuz ve dondurucu özelliklerine göre değişecektir.
Kaynak :
1.Sezer, E. & Ayhan, Z. (2017). Meyve ve Sebzelerde Etilen Tutucu İçeren Aktif Ambalajlama Sistemlerinin Uygulanması ve Raf Ömrüne Etkisi. Akademik Gıda, 15 (2), 182-191. DOI: 10.24323/akademik-gida.333675
2.Avrupa Gıda Bilgi Konseyi: https://www.eufic.org/en/food-safety/article/what-foods-should-or-not-be-stored-in-the-fridge
3.U.S.Food & Drug Administration (FDA)
4.TC. Tarım ve Orman Bakanlığı
